Close Menu
    Facebook X (Twitter) Instagram
    Hausaloaded
    Facebook X (Twitter) Instagram
    Hausaloaded
    Home » Mahmood Yakubu Ya Gane Fasaha Ta Inganta Zabe Amma Ba Za Ta Iya Kawar Da Matsalolin Siyasa Ba
    E News

    Mahmood Yakubu Ya Gane Fasaha Ta Inganta Zabe Amma Ba Za Ta Iya Kawar Da Matsalolin Siyasa Ba

    ArewaBy ArewaOctober 13, 2025No Comments5 Mins Read
    Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    mahmomd
    Share
    Facebook Twitter LinkedIn Pinterest Email

    Tsohon Shugaban INEC Ya Bayyana Gaskiya Game Da Shekaru 10 Na Gyare-gyare Da Kalubale

    Advertisements

    Tsohon shugaban Hukumar Zabe Mai Zaman Kanta ta Kasa (INEC), Farfesa Mahmood Yakubu, ya bayyana cewa ko da yake fasahar zamani ta taimaka wajen inganta gudanar da zabukan kasar nan cikin shekaru goma da suka gabata, amma ba za ta iya kawar da matsalolin da ke bata amincin tsarin zabe ba gaba ɗaya.

    Yakubu ya bayyana hakan ne a sabon littafinsa mai suna “Election Management in Nigeria: 2015–2025” wanda INEC ta wallafa, inda ya bayyana muhimman abubuwa da nasarori da kuma kalubalen da hukumar ta fuskanta yayin shugabancinsa daga 2015 zuwa 2025.

    “Fasaha Ba Maganin Komai Bace” — In Ji Yakubu

    A cikin littafin, Farfesa Yakubu ya bayyana shekarun 2015 zuwa 2025 a matsayin “lokaci mafi muhimmanci” a tarihin gudanar da zabuka a Najeriya.

    “A cikin wannan lokaci, an samu nasarori da dama, kalubale masu yawa da kuma darussa masu amfani a yadda ake gudanar da zabuka da kuma tafiyar da tsarin,” in ji shi.

    Ya ce fasahohin da aka gabatar kamar BVAS, IVED, da kuma IReV sun taimaka wajen karfafa gaskiya da amincewar jama’a ga tsarin zabe. Amma ya jaddada cewa fasaha kadai ba za ta magance dukkan matsaloli ba.

    “A wasu lokuta, matsalolin na’urori da rashin haɗin cibiyoyin sadarwa sun haifar da tangarda a lokacin zabuka,” in ji shi.

    Yakubu ya kara da cewa matsalolin kamar cin hanci da rashawa wajen sayen kuri’a, rikice-rikicen kotu, tashin hankali a lokacin zabe, da jinkirin kayan aiki sun ci gaba da zama barazana ga amincin zabuka.

    Gyare-gyare Da Shirye-shirye A Lokacin Mulkinsa

    Yakubu ya bayyana cewa INEC ta aiwatar da gyare-gyare da dama don magance wadannan matsaloli, ciki har da wayar da kan masu kada kuri’a, horas da jami’an zabe, da kuma karfafa hadin kai da jami’an tsaro.

    Ya ce an kuma samar da sabbin dokoki don jagorantar amfani da fasahar zabe tare da tabbatar da cewa mata, matasa, da nakasassu sun samu damar shiga tsarin dimokuradiyya.

    Duk da haka, Yakubu ya yarda cewa kalubale irin su jinkirin kayan aiki, hukumomin kotu masu sabani, da hare-hare kan ofisoshin INEC sun ci gaba da jawo matsala.

    “Nan Gaba Zai Bukaci Karin Gyara”

    Farfesa Yakubu ya yi hasashen cewa tsarin gudanar da zabuka zai ci gaba da sauyawa, don haka dole ne a ci gaba da yin gyare-gyare.

    “INEC dole ta rungumi nasarori da kura-kurai, ta kara gina amincewar jama’a, ta fadada shigar al’umma, kuma ta kasance a gaba wajen shawo kan barazanar da ke tasowa,” in ji shi.

    Ya jaddada cewa wannan ne kadai zai tabbatar da zabuka masu sahihanci, gaskiya da adalci a Najeriya.

    Tarihin Mulkinsa: Nasarori Da Cece-kuce

    Yakubu ya fara shugabantar INEC a 2015 bayan nadin da tsohon shugaban kasa Muhammadu Buhari ya yi masa. Daga baya ya zama mutum na farko da aka sake nada wa wa’adin biyu a jere.

    A karkashin jagorancinsa, INEC ta gabatar da fasahohin zamani don inganta gaskiya, amma hakan bai hana cece-kuce ba, musamman a zabukan 2019 da 2023, inda aka samu koke-koke kan rashin isasshen shirye-shirye da matsalolin fasaha.

    Wasu kungiyoyin siyasa da masu sa ido sun zargi INEC da rashin gaskiya, yayin da hukumar ta kare kanta da cewa matsalolin na fasaha ne suka jawo hakan.

    PDP Da LP Sun Soki Yakubu

    Bayan fitowar maganganun Yakubu, jam’iyyun adawa kamar PDP da Labour Party (LP) sun zarge shi da rashin gaskiya da gazawa wajen gudanar da zabe mai inganci.

    Mai magana da yawun PDP, Ibrahim Abdullahi, ya tambayi dalilin da yasa Yakubu bai magance matsalolin da yake magana a kai ba a cikin shekaru 10 da ya jagoranci hukumar.

    “Shin wannan ba amincewa da gazawa ba ce?” Abdullahi ya tambaya.

    Haka nan, mai magana da yawun LP, Obiora Ifoh, ya bayyana maganganun Yakubu a matsayin “maganar da ta fallasa kansa” yana mai cewa matsalar zabe a Najeriya ba fasaha ba ce, amma mutanen da ke gudanar da tsarin zabe.

    “Idan jami’an zabe za su kasance masu gaskiya, Najeriya ba za ta kasance cikin wannan hali ba,” in ji shi.

    “Ba Fasaha Ba Ce, Mutane Ne” — ADC Da NNPP

    Mai magana da yawun African Democratic Congress (ADC), Bolaji Abdullahi, ya jaddada cewa koda fasaha tana taimakawa, ingancinta ya dogara ne da mutanen da ke sarrafawa.

    “Fasaha tana da kyau, amma idan wadanda ke kula da ita ba su da gaskiya, to za a lalata tsarin,” in ji shi.

    Sai dai Dipo Olayokun na NNPP ya kare INEC, yana cewa siyasa ce tushen matsalolin zabuka, ba hukumar zabe ba.

    “’Yan siyasa a Najeriya suna son nasara ta kowanne hali. Ko da INEC na son gaskiya, su kan yi kokarin karkatar da sakamako,” in ji shi.

    Sabon Shugaban INEC

    Bayan murabus din Yakubu, Shugaba Bola Ahmed Tinubu ya ba shi lambar yabo ta kasa Commander of the Order of the Niger (CON) saboda rawar da ya taka.

    Majalisar Koli ta Kasa ta amince da nadin Farfesa Joash Amupitan a matsayin sabon shugaban INEC, amma har yanzu tana jiran tabbatarwar Majalisar Dattawa. A halin yanzu, Agbamuche-Mbu ke ci gaba da rikon mukamin shugaban hukumar.

    Kammalawa

    Farfesa Yakubu ya bude sabon babi a tattaunawar siyasa da ya shafi amincin zabuka da tasirin fasaha a dimokuradiyyar Najeriya. Duk da cigaba da aka samu, kalamansa sun tunatar da cewa ba fasaha ba ce ginshikin gaskiya — amma amana, gaskiya, da daukar alhakin aiki ne tushen dimokuradiyya ta gaskiya.

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Arewa

    Related Posts

    Mai Boutique Ya Fitar da Wraps 127 na Kwayar Cocaine Bayan Komowa Daga Thailand

    October 13, 2025

    Kungiyar Malaman Kudu ta Kaduna Ta Nemi Sanata Katung Ya Bar PDP, Ya Shiga APC Don Ci Gaban Yankin

    October 13, 2025

    Gwamnati Ta Gargadi ASUU: “Ba Aiki, Ba Albashi” Rikici Ya Ƙara Narkewa A Fannin Ilimi

    October 13, 2025
    Leave A Reply Cancel Reply

    Recent Comments
    • Nasiru sambo on MUSIC : sayyad Gadon Kaya – Shakuwa A So
    • Nasiri sambo on MUSIC : sayyad Gadon Kaya – Shakuwa A So
    • fbdownloader on Download Nura M Inuwa Full Wedding video part 3 2017
    • Muhammad on MUSIC : Umar M Shareef – Tsohuwata Zuma
    • Unknown on MUSIC : sayyad Gadon Kaya – Shakuwa A So
    Facebook X (Twitter) Instagram Pinterest
    © 2025 ThemeSphere. Designed by ThemeSphere.

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.